Ο Θουκυδίδης περιγράφοντας το έθιμο της ταφής των νεκρών του πρώτου έτους του πολέμου αναφέρει τα εξής: ‘’ Σ' αυτόν το χειμώνα οι Αθηναίοι κατά το πατροπαράδοτο έθιμο με δημόσια δαπάνη έθαψαν αυτούς που πέθαναν πρώτοι σε τούτο τον πόλεμο με έναν τέτοιο περίπου τρόπο. Για τρεις μέρες και μέσα σε σκηνή εκτίθενται τα οστά των νεκρών και ο καθένας φέρει ως προσφορά κάτι αν θέλει για το δικό του. Και όταν γίνεται η μεταφορά, άμαξες - μία για κάθε φυλή - σέρνουν λάρνακες από κυπαρίσσι. Εκεί βρίσκονται τα οστά τοποθετημένα κατά φυλή. Παράλληλα ένα φέρετρο μεταφέρεται κενό, στρωμένο για τους αγνοούμενους, που δε βρέθηκαν κατά την ανακομιδή.’’Όπως φαίνεται από την πιο πάνω αναφορά το θέμα των αγνοουμένων σε ένα πόλεμο είναι πολύ παλιό, αλλά η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας μας βοήθησε από τη μια να μπορούμε να μην έχουμε άδεια φέρετρα, αλλά από την άλλη μας οδήγησε σε μια ασύλληπτη εμπειρία, να θάβουμε ως κοινωνία νεκρούς μετά από 35 ολόκληρα χρόνια
Αυτό που ζήσαμε αυτό το καλοκαίρι ήταν το αποκορύφωμα αυτού που ζούμε σιωπηλά τα τελευταία χρόνια, όταν ακούμε στις ειδήσεις ότι βρέθηκαν και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του dna τα οστά του τάδε αγνοουμένου. Παρόλο που προσπαθούσαμε να το προσπεράσουμε μέσα στην καθημερινότητα μας, το δράμα εκτυλισσόταν μπροστά μας. Τι είναι οι νεκροί του 1974; Είναι ήρωες που πρέπει να θρηνήσουμε όλοι, που πρέπει να τιμήσουμε όλοι ή οι τελευταίες ανοικτές πληγές ενός πόλεμου που σιγά σιγά κλείνουν και αυτές και αφήνουμε κάθε οικογένεια να ζήσει το προσωπικό της δράμα; Ώσπου ήρθε η φωτογραφία με τα πέντε παλικάρια στο Τζάος. Το πρόσωπα οικεία , τα είδαμε πολλές φορές σε εκπομπές για τους αγνοούμενους, μια φωτογραφία όπως ειπώθηκε σύμβολο. Κάθε φορά που βλέπαμε την φωτογραφία περιδιαβάζαμε με το βλέμμα την έκφραση του καθενός. Τι να ένιωθαν εκείνη τη στιγμή. Απόγνωση, φόβο, αποφασιστικότητα, προδοσία ; Γονατιστοί στο χώμα με τα χέρια πίσω από το κεφάλι και τους κύκλους γύρω από τα πρόσωπα σαν φωτοστέφανα αγίων με ένα αριθμό σε κάθε κύκλο . Ήταν και δικά μας παιδιά και όχι μόνο των οικογενειών τους. Θα μπορούσαν να ζουν σήμερα ανάμεσα μας, αν δεν αποφάσιζαν να παραμείνουν στις θέσεις τους και να υπερασπίσουν την προδομένη κυπριακή δημοκρατία. Περάσαμε όλο τον Αύγουστο να τους θάβουμε έναν έναν. Ναι, πουλούσε το θέμα και το εκμεταλλεύτηκαν εφημερίδες και κανάλια, αλλά από μόνο του το θέμα περιείχε σκηνές αρχαίας τραγωδία, επτά επί Θήβας, Αντιγόνη, ξυλογραφίες και χαρακτικά του Κάνθου. Η ταφή του νεκρού μετά από 35 χρόνια, ο επιτάφιος θρήνος , η φρίκη του πολέμου, η κάθαρση. Και ύστερα τα αμείλικτα ερωτήματα: γιατί αφού υπήρχαν φωτογραφικά τεκμήρια της εν ψυχρώ δολοφονίας τους – το φιλμ είχε και συνέχεια όπως αποκαλύφθηκε που απεικόνιζε και την εκτέλεση και την ταφή- η κυπριακή δημοκρατία άφησε αυτά τα εγκλήματα πολέμου στο συρτάρι; Η πιο μεγάλη έκπληξη όμως ήταν οι δηλώσεις που ακολούθησαν από επίσημα χείλη που έξυναν αντί να κλείνουν τις πληγές, αφού απαξιωνόταν ως ‘’νομικίστικη’’ αντιμετώπιση του κυπριακού οι προσφυγές εναντίον της Τουρκίας. Από πότε η απόδοση δικαιοσύνης είναι νομικίστικη αντίληψη; Κανείς δεν θέλει να καλλιεργήσει το μίσος, γνωρίζουμε ότι και η άλλη πλευρά μιλά για δικά μας εγκλήματα , αλλά και οι εξισώσεις που επιχειρούνται ‘’ μας έκαναν, τους κάναμε και μεις ‘’ είναι έλλειψη σεβασμού στον πόνο των συγγενών και είναι διαστρέβλωση της ιστορικής πραγματικότητας και αυτών που ζήσαμε εμείς οι ίδιοι. Σε λίγο θα διερωτούμαστε μεταξύ μας αν έγινε τουρκική εισβολή με αεροπλάνα στην Κύπρο με χιλιάδες νεκρούς και πρόσφυγες ή μια ‘’ειρηνική επιχείρηση’’ για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης, όπως ισχυρίζεται η Τουρκική προπαγάνδα.
Ο νεκρός σε ένα πόλεμο, και μάλιστα σε ένα προδομένο πόλεμο, όπως του 1974 πρέπει να δικαιώνεται και να ησυχάζει. Και δεν ησυχάζει μόνο όταν οι συγγενείς παραλαμβάνουν τα κόκκαλα των παιδιών, των αδελφών ή των γονιών τους μέσα στα γνωστά κασελάκια από πλακάζ μαχοκανη και επιτελούν την ταφή του αγαπημένου νεκρού, αλλά όταν αποδοθούν οι τιμές που τους αξίζουν. Ησυχάζουν όταν όλοι εμείς συναισθανόμαστε τις ευθύνες και το χρέος μας έναντι τους. Και το χρέος μας είναι από τη μια να αντιληφθούμε τα δεινά του πολέμου και να μην μπούμε σε άλλες περιπέτειες, αλλά από την άλλη να αγωνιστούμε με αποφασιστικότητα και με γνώση χωρίς εθνικιστικές υστερίες για αυτή την Κυπριακή Δημοκρατία, δικαιώνοντας τη θυσία των παιδιών που την υπερασπίστηκαν, όταν ήταν διάτρητη .
Οι πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ για τους αγνοούμενους δεν πρέπει να θέσουν και αυτό το τραγικό δίλημμα στους συγγενείς αγνοουμένων. Ή σταματούν οι ατομικές προσφυγές εναντίον της Τουρκίας για εγκλήματα πολέμου ή συνεχίζει η διερευνητική επιτροπή αγνοουμένων το έργο της. Είναι τραγικό να βάζουμε τους συγγενείς να διαλέξουν ανάμεσα στο να μάθουν για την τύχη των δικών τους ή να ζητήσουν τη δικαίωση τους. Οι νεκροί του πολέμου δικαιούνται και τα δύο και η κυπριακή πολιτεία πρέπει να θέσει επί τέλους την ΕΕ προ των ευθυνών της έναντι των αρχών που η ίδια διακηρύττει και σκανδαλωδώς στην περίπτωση της Κύπρου παραβλέπει.
Θεοδώρα Παυλίδου, φιλόλογος
Σημείωση: ‘’Η έλλειψη λογοδοσίας για εγκλήματα πολέμου και πιθανώς για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο. Η συνεχιζόμενη έλλειψη δικαιοσύνης υπονομεύει κάθε ελπίδα για μια επιτυχημένη ειρηνευτική διαδικασία’’, ανέφερε χθες ο νοτιοαφρικανός εβραικής καταγωγής Ριτσαρντ Γκολστοουν που ηγήθηκε έρευνας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια της εισβολής του ισραηλινού στρατού στη Γάζα.
30 Σεπτ πολίτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου